(PRP (Platelet-Rich Plasma یک فرآورده خونی به معنای پلاسمای غنی از پلاکت است که طی یک فرایند جداسازی از خون تازه و لخته نشده تهیه می شود.
پلاکتها گروهی از سلولهای خونی هستند که در پاسخ به آسیب بافتی و پارگی عروق فعال می شوند و با ایجاد لخته منجر به انعقاد خون شده و سپس با ترشح پروتئینهای خاصی، ترمیم بافتی را سبب می شوند. ترمیم بافت فرایندی پیچیده و شامل مراحل مختلف نظیر؛ تشکیل سیمان بافتی، تولید رگ و تبدیل سلولهای بنیادی به سلولهای بافت آسیب دیده است که توسط مواد ترشح شده از پلاکت ها هدایت می شود و ممکن است برحسب نوع ضایعه، از یک ماه تا چند سال طول بکشد.
مکانیسم عمل:
همانطور که یک جراحت موجب فعال شدن پلاکتها و شروع فرآیندی می گردد که نتیجه آن بهبود و ترمیم بافت آسیب دیده است و با توجه به نقش پلاکت ها در تبدیل سلولهای بنیادی به سلولهای ناحیه آسیب دیده، این تئوری مطرح می شود که اگر پلاکتها بصورت مصنوعی فعال و در موضعی از بدن تزریق شوند، موجب تحریک و شروع فرایند تجدید ساختار بافت در آن موضع خواهند شد. بطور مثال اگر در کنار فولیکول مو تزریق شوند باعث رویش مجدد و طبیعی مو می شوند و در پوست باعث رشد آن و رفع چین و چروک، خطوط و غیره، و در استخوان یا غضروف باعث ترمیم شکستگی یا کندگی یا سائیدگی آنها می شوند.
کاربرد PRP
با توجه به مفاد پیشین می توان گفت: بطور کلی در هر عارضه ای، که تحریک فرایند بازسازی بافت موضع بتواند نقشی در بهبود عارضه داشته باشد، می توان از PRP بهره برد.
بسیاری از مشکلات زیبایی نظیر چین و چروک ها، خطوط و غیره حاصل فرایند پیری و کاهش کلاژن، الاستین، ماتریکس بین سلولی، فیبروبلاستها و چربی در لایه های پوست است. این فرایند قوام، شکل، حجم، صافی و قابلیت ارتجاعی پوست را کاهش داده و در نهایت به شکل گیری انواع مشکلات زیبایی نظیر چین و چروک و خطوط منتهی شود.
مطالب مرتبط با نقش پلاکتها در فرایندهای بازسازی بافت های مختلف، گویای توان PRP در بازسازی کلاژن، الاستین، عروق و ماتریکس بین سلولی و در نهایت بازگرداندن دوباره شادابی و جوانی پوست اند. بر همین اساس، هم اکنون PRP به روشهای مختلف در درمانهای پوست و مو نظیر:
• چین وچروک ناشی از افزایش سن
• چین و چروک های داینامیک
• اسکار آکنه و اسکار زخمهای ناشی از بریدگی، سوختگی و...
• خطوط اخم یا خنده
• طاسی سر یا ابرو
• و پف و تیرگی دور چشم استفاده می شود.
همچنین می توان آن را به منظور تسریع روند بهبودی، بطور مستقیم بر روی زخم های کهنه، زخم های دیابتی، ترکهای پوستی و مواردی از این قبیل اسپری نمود.
محققین معتقدند PRP می تواند در موارد زیر در اعمال کاشت و مراقبت مو استفاده شود:
کاشت مو:
با توجه به اینکه در عمل کاشت مو، موها از پشت سر جدا شده و در مراحلی بسیار دشوار و طولانی در جلوی سر کاشته می شوند لذا ممکن است ریشه موها به دلایل زیر دچار آسیب دیدگی موقت شوند:
1- کاهش آب ریشه مو بدلیل از دست دادن سرم یا پلاسما.
2- کمبود اکسیژن در فاصله برداشت تا کاشت (که معمولا چند ساعت است).
3- تغییرات دما و شرایط بازی و اسیدی محیط در فضای بیرون از محیط طبیعی.
4- نبود مویرگهای خونی لازم برای تامین اکسیژن و تغذیه آنها در محل کاشته شده.
با همراه سازی عمل کاشت مو با PRP ، می توان ضمن کاهش اثرات همه چهار آسیب احتمالی فوق، موجب تشکیل عروق خونی جدید و افزایش اکسیژن رسانی در محیط شده و موهای جدید را در کمترین زمان ممکن، به شرایط مناسب رساند.
طاسی سر
مطالعات کلینیکی مختلفی نشان داده اند که استفاده از PRP در طاسی سر می تواند موجب رویش مجدد و طبیعی مو در مناطق طاس پوست سر شود. ولی لازم است ضمن تزریق PRP در فواصل چهارماهه، در فاصله بین درمانها نیز PRP بصورت میکرو needling استفاده شود.
تحریک و تقویت مو
استفاده از PRP در شرایط طبیعی و ریزش مو، می تواند موجب تحریک رشد مجدد موهای ریخته شده، تقویت شکل و قوام و کیفیت فولیکول های موجود، طولانی کردن دوره آناژن و افزایش عمر مو های موجود می شود.
مراحل انجام PRP
مراحل انجام PRP بسیار ساده و به شرح زیر است:
• خونگیری از بیمار به میزان معمولا حدود 8 میلی لیتر توسط کیت مخصوص PRP
• سانتریفوژ و جداسازی پلاکتها و پلاسما از گلبولبولهای قرمز
• فعال سازی پلاکتها و تزریق آن در موضع عمل
مزایای PRP نسبت روشهای دیگر
- با توجه به اینکه ازخون خود شخص استفاده می شود بنابراین عوارض احتمالی عفونت، انتقال بیماری و نیز پس زدن را ندارد.
- هیچ نگرانی در مورد غیراستاندارد بودن یا ناشناخته بودن محصول وجود ندارد.
- ذیرش بسیار زیادی از سوی بیمار دارد.
- با توجه به وجود کیت مخصوص، پروسه کار بسیار ساده و کاملا استریل است.
- کم یا زیاد بودن مقدار تزریق خطرناک نیست.
- ک روش غیر تهاجمی است و خطرات آن بسیار ناچیز است.
- اثر و ماندگاری طولانی تری دارد.
- دوران نقاهت بعد از جراحی را بطور مشخصی کاهش میدهد.
- نسبت به روشهای مشابه هزینه زیادی ندارد.
- از نظر ایمونولوژی خنثی است و هیچ گونه حساسیت یا آلرژی ایجاد نمیکند.
- به روش های مختلف تزریقی، موضعی و غیره قابل استفاده است.
- در همه نواحی بدن قابل استفاده بوده و محدودیتی در این زمینه ندارد.
- به عنوان یک چسب طبیعی عمل می کند
- با توجه به وجود انواع آنتی بادی ها در پلاسما به عنوان یک آنتی بیوتیک طبیعی عمل می کند.
مراقبت های بعد از عمل:
- محل عمل تا مدت 24 ساعت شسته نشود
- استفاده از ضد افتاب و اجتناب از تابش مستقیم آفتاب حداقل دو هفته
- استفاده از عینک تیره به مدت یک هفته
- استفاده از کرم نگهدارنده روز و شب
عوارض احتمالی:
در چند روز اول ممکن است قرمزی، ورم و سوزش و درد خفیف ایجاد شود که معمولا به زودی برطرف می شود. در موارد نادر احتمال بروز عفونت و هماتوم وجود دارد.
استفاده از PRP در موارد زیر نتایج خوبی ندارد:
- افراد سیگاری، الکلی و دارای سوء تغذیه
- افراد مبتلا به مشکلات ژنتیکی پوست
- ضایعات پیشرفته ناشی از نور خورشید
- هایپرپیگمانتاسیونهای پیشرفته
- خطوط عمیق
- ضایعات مویرگی روی بینی و گونه ها